طراحی لوگو بر اساس اصول گشتالت بخش آخر

مکتب‭ ‬گشتالت‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬مکاتب‭ ‬روانشناسی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬چگونگی‭ ‬درک‭ ‬اطلاعات‭ ‬بصری‭ ‬توسط‭ ‬مغز‭ ‬ما‭ ‬را‭ ‬شرح‭ ‬می‭ ‬دهد‭. ‬این مکتب دارای قواعد مهمی است که به اصول گشتالت معروف است.گشتالت‭ ‬در‭ ‬زبان‭ ‬آلمانی‭ ‘‬شکل‭’ ‬معنی‭ ‬می‌دهد؛‭ ‬در‭ ‬انگلیسی،‭ ‬کلِ‭ ‬سازمان‭ ‬یافته‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬زبان‭ ‬فارسی‭ ‬می‌توان‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬معادل‭ ‬مفاهیمی‭ ‬‌از‭ ‬قبیل‭ ‬‮«‬شکل‮»‬،‭ ‬‮«‬قالب‮»‬،‭ ‬‮«‬هیکل‮»‬‭ ‬یا‭ ‬‮«‬کل‮»‬‭ ‬قرار‭ ‬داد‭.‬

اصول‭ ‬گشتالت‭ ‬فرآیندهای‭ ‬ادراکی‭ ‬مغز‭ ‬را‭ ‬مورد‭ ‬مطالعه‭ ‬و‭ ‬توجه‭ ‬قرار‭ ‬می‌دهد‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬گونه‭ ‬بیان‭ ‬می‭ ‬کند‭ ‬که‭ ‬رفتار‭ ‬مغز‭ ‬بصورت‭ ‬فطری،‭ ‬تمایل‭ ‬به‭ ‬ادراک‭ ‬موضوعات‭ ‬بصری‭ ‬بصورت‭ ‬یک‭ ‬کل‭ ‬سازمان‭ ‬یافته‭ ‬دارد‭. ‬

در بخشهای قبل هر کدام از اصول گشتالت را بررسی کرده و نمونه بارز اثر گشتالت در طراحی را که برندهای بزرگ در طراحی لوگو و نماد برند

خود از این مکتب روانشناسی استفاده نموده اند را بررسی کردیم در ادامه به نمونه های بیشتری اشاره می کنیم.

اصل‭ ‬تقارن‭ (‬Symmetry‭)‬

در‭ ‬راستای‭ ‬درک‭ ‬اینکه‭ ‬چگونه‭ ‬مغز‭ ‬انسان‭ ‬عناصر‭ ‬بصری‭  ‬را‭ ‬ساده‭ ‬سازی‭ ‬می‭ ‬کند‭ ‬روشی‭ ‬دیگر‭ ‬وجود‭ ‬دارد،‭ ‬مغز‭ ‬انسان‭ ‬اشیاء‭ ‬را‭ ‬متقارن‭ ‬فرض‭ ‬می‭ ‬کند‭ ‬و‭ ‬انتظار‭ ‬دارد‭ ‬از‭ ‬نقطه‭ ‬ای‭ ‬به‭ ‬مرکزیت‭ ‬تصویر‭ ‬این‭ ‬تقارن‭ ‬وجود‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭. ‬زمانی‭ ‬که‭ ‬دو‭ ‬عنصر‭ ‬متقارن‭ ‬به‭ ‬یکدیگر‭ ‬ارتباط‭ ‬ندارند،‭ ‬ذهن‭ ‬آن‭ ‬ها‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬یکدیگر‭ ‬مرتبط‭ ‬می‭ ‬سازد‭ ‬تا‭ ‬طرحی‭ ‬منسجم‭ ‬ایجاد‭ ‬کند‭. ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬مثال‭ ‬در‭ ‬شکل‭ ‬زیر‭ ‬ما‭ ‬تمایل‭ ‬به‭ ‬درک‭ ‬سه‭ ‬پرانتز‭ ‬متقارن‭ ‬داریم‭ ‬و‭ ‬نه‭ ‬۶‭ ‬پرانتز‭ ‬جداگانه‭.‬

‭(             ‬‭)‬‭(             ‬‭)‬‭(             )‬

این‭ ‬اصل‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬ساده‭ ‬می‭ ‬توان‭ ‬در‭ ‬طراحی نماد‭ ‬شنل‭ ‬مشاهده‭ ‬نمود‭:‬

سرنوشت‭ ‬مشترک‭(‬common fate‭)‬

این‭ ‬اصل‭ ‬به‭ ‬تحرک‭ ‬و‭  ‬جنبش‭ ‬عناصر‭ ‬موجود‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬گشتالت‭ ‬مربوط‭ ‬است‭. ‬بر‭ ‬این‭ ‬اساس‭ ‬اگر‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬ساختار‭ ‬بصری،‭ ‬عناصری‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬راستا‭ ‬به‭ ‬جنبش‭ ‬و‭ ‬حرکت‭ ‬در‭ ‬می‌آیند،‭ ‬به‌عنوان‭ ‬یک‭ ‬گروه‭ ‬واحد‭ ‬یا‭ ‬یک‭ ‬مجموعه‭ ‬توسط‭ ‬مغز‭ ‬انسان‭ ‬دیده‭ ‬می‌شوند‭. ‬

این‭ ‬اصل‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬ساده‭ ‬می‭ ‬توان‭ ‬در‭ ‬طراحی‭ ‬آرم‭ ‬شرکت‭ ‬فروش‭ ‬لوازم‭ ‬ورزشی‭ ‬کلومبیا‭ ‬مشاهده‭ ‬نمود. برند کلمبیا نیز از اصول گشتالت در طراحی نماد خود استفاده کرده است

اصل‭ ‬فراپوشانندگی‭(‬inclusiveness‭)‬

بر‭ ‬اساس‭ ‬این‭ ‬اصل،‭ ‬گشتالت‌های‭ ‬بزرگ‌تر‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬از‭ ‬چندین‭ ‬گشتالت‭ ‬کوچک‭ ‬تشکیل‭ ‬شده‭ ‬باشد‭ ‬که‭ ‬زیرمجموعه‌هایی‭ ‬برای‭ ‬گشتالت‌های‭ ‬بزرگ‌تر‭ ‬محسوب‭ ‬شوند‭. ‬در‭ ‬این‭ ‬صورت‭ ‬گشتالت‌های‭ ‬کوچک‌تر‭ ‬تحت‭ ‬الشعاع‭ ‬گشتالت‌های‭ ‬بزرگ‌تر‭ ‬قرار‭ ‬می‌گیرند‭. ‬

این‭ ‬گشتالت‭ ‬بزرگ‌تر‭ ‬از‭ ‬پراگنانس‭ ‬قوی‭ ‬تری‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬گشتالت‌های‭ ‬کوچک‌تر‭ ‬برخوردار‭ ‬است‭.‬

یکی دیگر از آثار گشتالت در هنر، لوگو جنرال الکتریک است که ‭ ‬اصل فراپوشانندگی در آن به خوبی رعایت شده است. ‬دو‭ ‬حرف‭ ‬g‭ ‬و‭ ‬e‭  ‬دو‭ ‬حرفی‭ ‬هستند‭  ‬که‭ ‬یک‭ ‬گشتالت‭ ‬را‭ ‬تشکیل‭ ‬می‭ ‬دهند‭ ‬ولی‭ ‬تحت‭ ‬الشعاع‭ ‬گشتالت‭ ‬بزرگتر‭ ‬یعنی‭ ‬دایره‭ ‬آبی‭ ‬با‭ ‬موج‭ ‬های‭ ‬چرخشی‭ ‬قرار‭ ‬دارد‭.‬

اصل‭ ‬موازات‭ (‬Parallelism‭)‬

یکی‭ ‬دیگر‭ ‬از‭ ‬روش‭ ‬های‭ ‬ساده‭ ‬سازی‭ ‬مغز‭ ‬انسان،‭ ‬تشابه‭ ‬زاویه‭ ‬است‭. ‬بر‭ ‬این‭ ‬مبنا‭ ‬عناصری‭ ‬که‭ ‬زاویه‭ ‬بسیار‭ ‬نزدیکی‭ ‬و‭ ‬مشابهی‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬دارند،‭ ‬از‭ ‬دید‭ ‬مغز،‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬یک‭ ‬گروه‭ ‬شناخته‭ ‬می‭ ‬شوند‭. ‬

یکی دیگر از آثار گشتالت در طراحی، لوگو ویرجین است که ‭ ‬اصل موازات در آن به خوبی رعایت شده است

اصل‭ ‬منطقه‭ ‬مشترک‭(‬Common Region‭)‬

زمانی‭ ‬که‭ ‬چند‭ ‬عنصر‭ ‬بصری‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬ناحیه‭ ‬مشاهده‭ ‬می‭ ‬کنیم،‭ ‬مغز‭ ‬انسان‭ ‬آنها‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬گروه‭ ‬بندی‭ ‬قرارداده‭  ‬و‭  ‬با‭ ‬یکدیگر‭ ‬مرتبط‭ ‬در‭ ‬نظر‭ ‬می‭ ‬گیرد‭. ‬

این‭ ‬اصل‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬ساده‭ ‬می‭ ‬توان‭ ‬در‭ ‬طراحی‭ ‬لوگوتایپ‭ ‬یوتیوب‭ ‬مشاهده‭ ‬نمود‭:‬

اصل‭ ‬عنصر‭ ‬متصل ‭(‬Element Connectedness‭)‬

یکی‭ ‬دیگر از اصول گشتالت که سازوکارهای‭ ‬گروه‭ ‬بندی‭ ‬مغز‭ ‬انسان‭ ‬برای‭ ‬ساده‭ ‬سازی‭ ‬و‭ ‬درک‭ ‬عناصر‭ ‬بصری را فاش می کند اصل عنصر متصل است. ‬مغز‭ ‬انسان‭ ‬عناصری‭ ‬را‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬یکدیگر‭ ‬متصل‭ ‬شده‭ ‬باشند‭ ‬را‭ ‬یکی‭ ‬در‭ ‬نظر‭ ‬می‭ ‬گیرد‭. ‬

یکی دیگر از آثار گشتالت در طراحی، نماد شرکت نستله است که ‭ ‬اصل عنصر متصل در آن به خوبی رعایت شده است.

طراحی گرافیک و لوگو آرمیتا اکبری 09123381563

منبع:naserabadi.com