طراحی لوگو بر اساس اصول گشتالت بخش دوم
جمعه, ۲۰ دی ۱۳۹۸، ۱۲:۰۰ ب.ظ
طراحی لوگو بر اساس اصول گشتالت بخش دوم
مکتب گشتالت یکی از مکاتب روانشناسی است که چگونگی درک اطلاعات بصری توسط مغز ما را شرح می دهد. این مکتب دارای قواعد مهمی است که به اصول گشتالت معروف است.گشتالت در زبان آلمانی ‘شکل’ معنی می‌دهد؛ در انگلیسی، کلِ سازمان یافته و در زبان فارسی میتوان آن را معادل مفاهیمی از قبیل «شکل»، «قالب»، «هیکل» یا «کل» قرار داد.
اصول گشتالت فرآیندهای ادراکی مغز را مورد مطالعه و توجه قرار می‌دهد و این گونه بیان می کند که رفتار مغز بصورت فطری، تمایل به ادراک موضوعات بصری بصورت یک کل سازمان یافته دارد.
در بخش قبلی در مورد اصول گشتالت و لازمه طراحی لوگو بر اساس این اصول را بررسی کردیم
در ادامه ما هر کدام از اصول گشتالت را بررسی کرده و نمونه بارز اثر گشتالت در طراحی را که برندهای بزرگ در طراحی لوگو و نماد برند
خود از این مکتب روانشناسی استفاده نموده اند را نشان می دهیم.
اصل مجاورت (proximity)
یکی از ساختارهایی که مغز آن را یک گروه تلقی می کند آن است که اشیاء یا اشکال نزدیک به هم قرار می گیرند. مجاورت زمانی رخ می دهد که اشیا به یکدیگر نسبت به اشیایی دیگر نزدیکتر هستند. قدرتمند ترین رابطه مجاورت زمان است که اشیا همپوشی دارند، در این حالت برای مغز شکی باقی نمی ماند که آنها به یکدیگر تعلق دارند. یکی از شیوه هایی دیگر ایجاد مجاورت استفاده از خطوطی است که اشیا را محصور کنند
یکی از نمونه های بارز استفاده گشتالت در طراحی و بکارگیری اصل مجاورت، نماد شرکت یونیلیور است
اصل تشابه (Similarity)
اشتراک در مشخصه های بصری به صورت خود به خودی روابط برقرار می کند. هر قدر اشیا شبیه تر به نظر بیایند، بیشتر امکان آن وجود دارد که به عنوان یک گروه دیده شوند. قابل ذکر است تشابه بر اساس شکل اشیا است نه بر اساس چیستی آنها.
تشابه می تواند در مشخصه هایی همچون اندازه، رنگ و شکل در نظر گرفته شود.
یکی از نمونه های بارز استفاده گشتالت در هنر و بکارگیری اصل تشابه، لوگو شرکت آوودی است
اصل تداوم (Continuity)
یکی دیگر از قواعدی که از فرآیند گروه بندی کردن عناصر بصری توسط مغز پرده بر می دارد قاعده تداوم است .زمانی که چشم شروع به دنبال کردن عنصری در تصویر می کند، این دنبال کردن در مسیر تا رسیدن به عنصر دیگری ادامه پیدا می کند.
جهت نگاه چشم شخصی که در طراحی اثر هنری وجود دارد بسیار تعیین کننده است. همچنین بصورت ذاتی چشم انسان از چپ به راست و از بالا به پایین موضوعات را می بیند البته این موضوع بسته به زبان های مختلف و جهت نوشتاری آن ها ممکن است متفاوت باشد.
یکی از نمونه های بارز استفاده گشتالت در طراحی و بکارگیری اصل تداوم، آرم شرکت کوکاکولا است
اصل بستار (Closure)
از جذاب ترین اصول گشتالت می توان به اصل بستار اشاره نمود.بر مبنای این اصل از نظریه گشتالت، اگر بخشی از تصویر یک شکل پوشانده شده یا جا افتاده باشد، ذهن به طور خودکار آن را کامل می‌کند و به صورت یک شکل کامل می بیند. به بیانی دیگر، چشم ما سعی می کند اشکال ناقص و ناتمام را به صورت کامل و یکپارچه ببیند.
هرچه قدر این شکل ساده تر و شناخته شده تر باشد مغز سریعتر می تواند آن را کامل و به یاد بیاورد.
یکی از شاهکارهای اثر گشتالت در طراحی لوگو و نمایش قدرت اصول گشتالت در آثار هنری مخصوصا اصل بستار، لوگو فدکس است:
اصل تصویر – زمینه (Figure-ground)
از مهمترین اصول گشتالت می توان به اصل شکل و زمینه اشاره نمود. شکل – زمینه را فضای مثبت و منفی نیز می نامند. خوانش یک تصویر از طریق تضاد میان شکل و زمینه انجام می شود
. فضای مثبت آن بخشی از تصویر محسوب می شود که بیشترین توجه را دریافت می کند و منفی به فضای دربرگیرنده فضای مثبت اطلاق می شود. زمانی که تصویر و زمینه همزمان هر دو شکل مستقل و قابل تشخیصی تداعی کنند میتوان گفت تصویر-زمینه هوشمندانه و خلاقانه طراحی شده است.
در مواردی تشخیص میان شکل و زمینه بسیار سخت است. اشکال دو هویتی از این گونه اند. اشکال دو هویتی، اشکالی هستند که در آنها شکل و زمینه به طور مداوم جای خود را عوض می‌کنند زیرا دارای خصوصیات و امکانات مشابه هم‌اند.
اما معروف‌ترین شکل دو هویتی گلدان روبین یا نیمرخ پیترو پاول روبین است. «در گلدان روبین، مثبت و منفی بودن قسمت‌های شکل با یکدیگر تعویض می‌شوند و بستگی به آن دارد که به گلدان توجه کنیم یا به دو نیمرخ که روبه‌روی یکدیگرند.
طراحی گرافیک و لوگو آرمیتا اکبری 09123381563
منبع:naserabadi.com
